Recensie Later als ik dood ben

Elke maand schrijven wij een artikel in de vorm van een recensie over een van onze artiesten waaraan wij een bezoekje hebben gepleegd, zodat jij weet wat je kan verwachten bij het boeken of bezoeken van een voorstelling. Deze maand richten we het recensie-spotlicht op cabaretière Nilgün Yerli en haar taalgevoelige cabaretvoorstelling Later als ik dood ben.

Vrouw van de wereld

Al buikdansend kwam Nilgün Yerli het podium op. Ze vertelde dat meer dan 60 mensen hadden laten weten dat ze dit miste tijdens haar vorige voorstelling Tinderella. De cabaretière heeft immers Turkse afkomst en die kant van haar willen mensen graag zien. Als cabaretière pleziert ze uiteraard graag haar publiek, dus besloot ze direct met de opening van haar voorstelling Later als ik dood ben aan deze wensen te voldoen.

Alleen mag duidelijk zijn dat Nilgün meer is dan haar afkomst. Ze blikt snel terug op haar vorige voorstelling, haar comeback in Nederland na 10 jaar leven in andere landen én haar jeugd, waarbij ze als 10-jarige van Turkije naar Nederland kwam. Een echte vrouw van de wereld is ze, maar wel met ons kikkerlandje als haar thuis.

Ze vertelt openhartig en humoristisch over de misverstanden die de taal haar in het begin van haar tijd in Nederland bracht én over de belofte die ze naar haarzelf maakte om de Nederlandse taal zodanig te beheren dat ze voor haarzelf kon opkomen.

De Nederlandse taal en cabaret

Dat ze haar belofte om de Nederlandse taal te beheren meer dan goed is nagekomen, blijkt wel uit haar voorstelling. De zinnen die ze spint lopen niet als rood, maar als een gouden draad door haar voorstelling. De diepgang die dit haar voorstelling biedt is een geheel eigen merk van cabaret: eentje waarbij grappen niet zo maar grappen zijn, maar waarbij het publiek geboeid aan haar lippen hangen – gefascineerd door de taalkundige intelligentie van komedie. Zo schrijft recensent Andy Doorhein in het Theaterparadijs bijvoorbeeld in zijn recensie: “”Later als ik dood ben” is een cabaretvoorstelling waarbij de humor wat ondergeschikt is aan de schoonheid van de uitgesproken woorden. Samen vormen deze woorden een verhaal vol wijsheden en waarheden.”

Verbinding zoeken

Gedurende haar voorstelling neemt ze ons mee naar een etentje die zij organiseert voor haar oude buren waarmee ze in een Amsterdamse flat heeft gewoond. Uiteraard allemaal compleet verschillende karakters.

Nilgün introduceert ons aan de bloedeerlijke kakmadame Lodewieke, ras-Amsterdammer Harrie, de gepassioneerde Curaçaoënaar Jeffrey, de Achterhoekse Greet – allemaal bij elkaar gebracht door een opmerking van Nilgün’s huidige buurvrouw Aicha.

Aan het einde van de voorstelling vergeet je bijna dat Nilgün de enige is die op het podium staat. Haar gezelschap, gesymboliseerd door doorzichtige stoelen, hebben namelijk een persoonlijkheid van 10 personen per persoon, vertolkt door niemand minder dan Nilgün zelf die ons meetrekt in haar kleurrijke belevingswereld. Theaters in Nederland schreef hierover in hun recensie: “Wauw wat een show! Nilgün Yerli zet in haar eentje een 5-persoons stuk op de planken… ze schakelt net zo makkelijk naar de accenten van de Achterhoek, Curaçao, ‘koude kak’ en Amsterdam.”

Het tafereel van het etentje heeft een duidelijk doel. We mogen allemaal verschillend zijn, maar we hebben wel dingen met elkaar gemeen volgens Nilgün: de dood en onze dromen.

Daar zit de belangrijke les van de voorstelling: verbinding. Het is makkelijk om mensen in hokjes plaatsen, Nilgün is daar een goed voorbeeld van. Ze wordt bijvoorbeeld nog steeds als Turkse gezien – soms zelfs Marokkaanse – maar met haar voorstelling hoopt ze mensen met haar voorstelling te verbinden op een manier van begrijpen en begrepen worden. Uiteindelijk is dat toch de droom die de cabaretière liever niet later ziet uitkomen, maar nu.

Contact

Wil je de voorstelling bezoeken na het lezen van deze recensie over Later als ik dood ben? Bekijk dan de speellijst van Nilgün Yerli om te zien wanneer ze bij jou in de buurt speelt.

Ben je een programmeur van een theater en heb je na het lezen van dit artikel vragen over deze voorstelling? Neem dan contact met ons op via ons contactformulier.

Foto: Govert de Roos